zondag 28 augustus 2011

To be or not to be



‘To be or not to be…..that’s the question’, meldt prins Hamlet.

Het zijn zijn eerste woorden nadat we een korte onderbreking van de voorstelling hebben gehad omdat het begint te regenen. We zitten in het openluchttheater in Diever, waar al 65 jaar lang elk jaar Shakespeare wordt opgevoerd. Een paar minuten lang is er geroezemoes, geluid van ritssluitingen en het gekraak van plastic. Ik maak van de gelegenheid gebruik om Bart en mijzelf van een plastic beker met een vorstelijke hoeveelheid wijn te voorzien.

Als tienjarig meisje ging ik met mijn ouders en zusje zelf naar dit theater, naar een voorstelling van The Tempest. Ik herinner me vooral dat het zo sprookjesachtig was, het verhaal, het bos, zo laat… En daarna doodmoe over de donkere Drentse wegen terug naar huis, naar Emmen.

Nu ben ik er als moeder, met mijn man en ons drietal. Bram zit netjes in zijn rolstoel, en dankzij meneer zitten we allemaal eerste rang.

'To be or not to be, that’s the question’, zegt Hamlet.

Hij heeft net van de geest van zijn overleden vader gehoord dat hij is vergiftigd door zijn oom. De oom die vrijwel meteen met zijn moeder is getrouwd en zich nu koning van Denemarken noemt. Driedubbel verraad dus: een moord, een ongepaste bruiloft en onrechtmatig op de troon.

Wat doet Hamlet met die kennis? Kies hij ‘to be’ of ‘not to be?’ Sluit hij zijn ogen, kiest hij de weg van de minste weerstand en neemt de zaken zoals ze zijn? Of neemt hij wraak en richt daarmee anderen maar ook zichzelf te gronde?

En, vraagt de regisseur aan ons, het publiek: wat zou u zelf doen, als u in de schoenen van Hamlet stond?

Het is indrukwekkend om de belangrijkste zin uit de toneelgeschiedenis, daar te horen. In het bos, met op de achtergrond het geluid van de bosuilen. Uit de mond van die acteur die in het dagelijks leven iets heel anders doet. Net als zijn collega’s: allemaal gewone mensen uit de buurt.

Ik geniet, want het plezier spat van het podium. En ik denk na over de acteurs: wat zouden ze in het normale leven doen? Ophelia bijvoorbeeld, de meer dan volslanke geliefde van Hamlet? Is zij overdag schooljuf? Of kandidaat-notaris? Of zit ze achter de kassa bij de Hoogvliet?

En Hamlet? En de uitermate getalenteerde man die de vader van Ophelia speelt?

Ik denk ook na over de vraag van de regisseur. Als je doordenkt, is het een belangrijke universele vraag: wat doe jij als er onrecht geschiedt? Streef je dan naar gerechtigheid, en zo ja, tegen welke prijs? Of kies je voor ‘go with the flow?’

Bram heeft ondertussen een lange, late avond. Hij zit weliswaar gapend, maar ook rustig en geïnteresseerd in zijn rolstoel. Terwijl wij naar Shakespeare kijken, ziet hij een blijspel met ridders, jonkvrouwen en muzikanten. In de pauze verorbert hij twee halve warme worsten en informeert hij ‘of ze nog gaan vechten?’

Zijn avond kan niet meer stuk als er aan het eind van het stuk inderdaad een duel ('met echte zwaarden!') plaatsvindt, en er vele doden vallen.

Foto: Koen Timmerman

2 opmerkingen:

  1. Bedankt voor je mooie omschrijving! Ik zit gelukkig niet achter de kassa. Ben theatermaker en nog steeds meer dan volslank haha.
    Groetjes,
    Marloes Dingshoff (Ophelia)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Loesje/Ophelia, zie nu pas dat je gereageerd hebt. Heel veel dank voor jullie prachtige werk in dit bijzondere theater. Heb er zulke mooie herinneringen aan, en ben heel blij dat we ook met ons eigen gezin bij jullie mochten zijn. Ben jij als theatermaker ook zelf verantwoordelijk voor dit stuk? Of ben je hier 'alleen' als acteur bij betrokken.
      Hartelijke groet van (ook volslanke) Maaike

      Verwijderen